نگاهی به کاربرد پزشکی مانی هات

نام علمی (خانواده):

Manihot esculenta Crantz (Euphorbiaceae)

نام انگلیسی:

Tapioca, Cassava

نام فارسی:

ندارد. مانی هات

مشخصات:

Manihot esculenta Crantz یک گیاه ایستاده چوبی است که می‌تواند تا ارتفاع 5 متر رشد کند. پهنه برگ دارای رگبرگ‌های پنجه‌ای با 3-9 برگچه و اندازه 5-20 سانتی‌متر است. چندین مورد بروز مسمومیت حاد و خفیف مشاهده شده که به دنبال مصرف غذای cassava با شکایت‌هایی شامل تهوع، استفراغ، درد شکمی و سردرد همراه بوده است. برگچه‌ها نیزه‌ای شکل تا دراز و کشیده، یک تکه، به ابعاد 8-18 سانتی‌متر در 1/5-4 سانتی‌متر هستند. سیبک (برآمدگی)های ریشه در زیرزمین ایجاد تاپیوکا می‌کنند که گوشت‌دار، نشاسته‌ای و خوردنی است.

منشأ:

بومی برزیل است و در سرتاسر نواحی گرمسیری کشت می‌شود.

ترکیبات شیمیایی:

لینامارین، اسید اسکولنتوئیک A و B، اسکولنتین، اسکولین، اسکوپولتین، اسکوپولین، اسید اکسالیک، ساپونین‌ها و ترکیبات دیگر.

کاربرد در طب سنتی:

ریزوم گیاه به صورت ضماد درآمده و بر روی زخم به کار می‌رود.

آثار دارویی:

ضد قارچ، ضد نئوپلازی، محافظ کبد، افزایش دهنده کلسترول خون، ضد تیروئید، دارای اثر سمیت عصبی و مهار آنزیم سوپراکساید دیسموتاز.

عوارض جانبی:

چندین مورد بروز مسمومیت حاد و خفیف مشاهده شده که به دنبال مصرف غذای cassava با شکایت‌هایی شامل تهوع، استفراغ، درد شکمی و سردرد همراه بوده است.

مسمومیت‌زایی:

اسید هیدروسیانیک - LD50 برابر 570 μ g/kg در مصرف خوراکی در انسان؛ اسید اگزالیک - LD50 برابر 700 mg/kg در مصرف خوراکی در انسان؛ ساپونین - LD50 برابر 3000 mg/kg در مصرف خوراکی در موش؛ تریپتوفان - TD50 برابر 1100 mg/kg در مصرف خوراکی در موش صحرایی، عصاره تلخ مزه cassava می‌تواند باعث مرگ ناشی از مسمومیت با سیانید گردد. در سگ‌های تغذیه شده با cassava، خون‌ریزی، نکروز، فیبروز و آتروفی بافت آسینار و فیبروز جزایر لانگرهانس اتفاق افتاده است. مشخص شده که همه‌گیری فلج اسپاستیک پا (Konzo) ناشی از مصرف طولانی cassava (M. esculenta) می‌باشد. نروپاتی آتاکسیک گرمسیری، که یک پلی نروپاتی همراه با از دست دادن حس تعادل و شنوایی و آتروفی عصب بینایی می‌باشد، نیز می‌تواند در اثر مصرف cassava در انسان ایجاد شود.

تداخلات دارو - گیاه:

مشخص شده که تجویز همزمان غذای غنی از cassava و الکل باعث کاهش سمیت ناشی از الکل در موش صحرایی می‌شود

پی‌نوشت:

برای مشاهده پی‌نوشت‌های این کتاب به منبع مقاله مراجعه شود.

منبع مقاله :
لینگ، کوهویی - تانگ کیان، چوا - چای هون، تان؛ (1392)، راهنمای گیاهان دارویی: مصور و با رویکرد علمی و دارویی، مترجمان: حسین حسین‌زاده - محسن ایمن شهیدی، رامین رضایی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، چاپ اول.